دستگاه اسپرسوساز، یکی از مهم ترین و کاربردی ترین لوازم کافی شاپ می باشد که هرروزه میلیون ها نفر از آن برای درست کردن انواع قهوه به صورت حرفه ای در منزل یا در کافی شاپ ها از آن استفاده می کنند. این دستگاه از چند قسمت اصلی تشکیل شده است که هرکدام با وظایف خاص خود، به تولید قهوه با کیفیت عالی کمک می کند. از مخزن آب که آب را نگهداری می کند و به پمپ منتقل می کند، تا پمپ که با فشار مناسب آب را از مخزن به قهوه ساز منتقل می کند. هرکدام از این قسمت ها به نحوی برای تهیه یک فنجان قهوه کاملا ضروری هستند و در ادامه ی مقاله با تمامی این قطعات آشنا خواهید شد.
Table of Contents
آشنایی با دستگاه اسپرسوساز
دستگاه اسپرسوساز یک وسیله محبوب برای تهیه قهوه در خانه یا محیط‌های تجاری است. معمولاً برای ساخت آنها از جنس‌های مختلفی مانند آلومینیوم و استیل استفاده می‌شود که آنها را مستحکم و با دوام می‌سازند. این دستگاه شامل چند بخش اصلی است که برای عملکرد بهینه و تهیه قهوه باکیفیت موردنیاز هستند. همچنین دستگاه‌های اسپرسوساز قطعات یدکی مانند نیز دارند. تمیز نگهداشتن اجزای دستگاه اسپرسو ساز و استفاده از قطعات یدکی مرتب، می‌تواند عمر مفید آن را بهبود بخشید. شیوه کار اسپرسو ساز براساس آسیاب‌کردن و فشردن قهوه و استفاده از دمای بالا، به‌وسیله آب داغ است. این دستگاه از سه قسمت اصلی، مخزنی برای آب داغ و بخار آب، پرتافیلتر و هدگروپ، تشکیل شده‌است در ادامه اسم وسایل اسپرسو ساز را به شما شرح می هیم.
معرفی تمامی قطعات و اجزای اسپرسوساز
اسپرسوساز و قهوه ساز صنعتی دارای قطعات مختلفی هستند که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. شناخت اجزای دستگاه قهوه ساز و اسپرسوساز به اندازه آگاهی از نحوه کار با آن اهمیت دارد؛ زیرا این شناخت می‌تواند در عیب‌یابی و حتی تعمیر آن به شما کمک کند. آشنایی با اجزای دستگاه اسپرسو ساز نیز بسیار مهم است تا در صورت نیاز به تعویض قطعات، بتوان به‌راحتی این کار را انجام داد. اکثر دستگاه‌های اسپرسوساز حتی با برندهای مختلف دارای قطعات مشترکی هستند. در بیشتر دستگاه‌های اسپرسوساز، آب گرم از منبع آب خارج می‌شود، از طریق پمپ وارد دیگ بخار شده و سپس از طریق هدگروپ یا همان نازل بخار، از دستگاه خارج می‌گردد. اجزای دستگاه اسپرسو و همچنین اسم قطعات قهوه ساز به شرح زیر است:
- بویلر
- پرتافیلتر
- هد گروپ
- فنر پرتافیلتر
- تمپر قهوه
- پمپ آب داغ
- نازل بخار
- مخزن آب
- کنترلر دما
- پایه دستگاه
- فشار سنج
- شیر آب گرم
- سنسور ها
- واشر هد گروپ
- گروپ اسکرین
- سینی آبچکان
- کلید برق دستگاه
- بسکت یا سبد پرتافیلتر
- قسمت انتهایی نازل بخار
- پنل کنترل یا بورد اسپرسوساز
1. منبع آب اسپرسوساز
از کاربردی ترین تجهیزاتی که در کافی استفاده می شود می توان به انواع یخچال صنعتی از جمله یخچال مینی هتلی و مهم ترین آنها اسپرسوساز اشاره کرد. مهم‌ترین اجزای دستگاه قهوه ساز و اسپرسوساز منبع آب است که برای نگهداری آب موردنیاز برای تهیه قهوه استفاده می‌شود. بعضی از اسپرسوسازهای خانگی آب را از اتصال لوله‌کشی به یک منبع آب جداگانه تامین می‌کنند؛ اما اکثر آنها که برای تهیه انواع اسپرسو طراحی شده‌اند، مجهز به منبع آب و نشانگر سطح آب هستند. برای دستگاه‌های اسپرسوساز صنعتی در کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها و هتل‌ها که باید توانایی تولید صدها نوشیدنی را در روز داشته‌باشند، یک منبع آب ثابت، بسیار ضروری است. به همین علت این دستگاه‌ها با لوله‌کشی به دستگاه‌های تصفیه‌کننده متصل می‌گردند. بعضی از اسپرسوسازها نیز ترکیبی ساخته‌می‌شوند. یعنی هم دارای منبع داخلی هستند و هم توانایی استفاده از مخزن خارجی را دارند.
2. پمپ اسپرسوساز
پمپ آب حکم قلب اسپرسوساز را در میان دیگر اجزای دستگاه دارد. اهمیت این قطعه به این دلیل است که فشار لازم برای عبور از میان دانه‌های ریز قهوه را به آب اضافه می‌کند؛ به این معنا که اگر آب داغ بخواهد از میان دانه‌های قهوه عبور کند، باید فشار آن چیزی در حدود ۹ بار باشد و پمپ آب، فشار آب خروجی از منبع آب را به این حد می‌رساند. امروزه اکثر دستگاه‌های مدرن اسپرسو پمپ‌های برقی دارند. در طراحی قطعات دستگاه اسپرسوساز خانگی نیز اغلب از پمپ‌های الکتریکی لرزشی یا چرخشی استفاده شده‌است.
3. کنترلر دما
کنترلر دما وظیفه ی کنترل دمای آب در بویلر را بر عهده دارد و با تنظیم دما در محدوده ی مناسب، به استخراج صحیح قهوه کمک می کند. این کنترلر اغلب با یک سنسور دما همراه است که دمای آب در بویلر را به دقت اندازه گیری کرده و به صورت خودکار تنظیم می کند تا همیشه دمای مطلوب را برای تهیه قهوه فراهم باشد.
4. سنسور ها
برخی از دستگاه های اسپرسوساز به مجموعه ای از سنسور ها مجهز هستند که عملکرد دستگاه را به صورت خودکار تنظیم و کنترل می کنند. این سنسور ها شامل سنسور دما، سنسور سطح آب و سنسور فشار می شوند که هرکدام به بهینه سازی و خودکار سازی فرآیند تهیه قهوه کمک می کنند. سنسور دما به حفظ دمای مناسب آب کمک می کند، درحالی که سنسور سطح آب از پر بودن مخزن آب اطمینان حاصل می کند.
همچنین بخوانید: آب مناسب برای دستگاه اسپرسو
5. دیگ بخار اسپرسوساز
یکی از حساس‌ترین و دقیق‌ترین اجزای دستگاه قهوه ساز و اسپرسوساز دیگ بخار است؛ چراکه وظیفه تنظیم شدت فشار، دما و گرمای آب را برعهده دارد و در تهیه قهوه اسپرسو، تغییراتی هرچند کم در دمای آب می‌تواند بر کیفیت تاثیر بگذارد. برای کنترل دقیق دما، از دیگ‌های بخار مجهز به PID و دستگاه کنترل دمای دیجیتال استفاده می‌شود که به افراد امکان می‌دهد تا دمای موردنظر خود را تنظیم نمایند.
6. نازل بخار اسپرسوساز
اسپرسو تنها یکی از نوشیدنی‌هایی است که اسپرسوساز تهیه می‌کند. از دیگر قابلیت‌های مهم آن تهیه کف یا فوم شیر است که از آن برای تهیه انواع نوشیدنی مانند کاپوچینو یا لاته استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها برای تهیه کف شیر به نازل بخار نیاز دارند. به همین دلیل نازل بخار نیز از کاربردی‌ترین اجزای اسپرسوساز به‌شمار می‌رود. برای تولید بخار، آب درون دستگاه باید به جوش بیاید و سپس بخار از نازل خارج شود. از طرف دیگر، انواع قهوه در دمایی کمتر از نقطه‌جوش آب، تهیه می‌شوند. بنابراین دستگاه‌های اسپرسو باید بتوانند مشکل نگهداشتن آب در دمای جوش برای خروج از نازل بخار و دم‌کردن قهوه اسپرسو در دمای پائین‌تر را نیز برطرف سازند.
7. پرتافیلتر یا فیلتر اسپرسوساز
پرتافیلتر که شامل یک سبد برای پودر قهوه و فیلتری فلزی می‌شود که درون یک دسته قرار می‌گیرند، نام یکی دیگر از اجزای دستگاه اسپرسوساز است. پرتافیلترها باتوجه‌به نوع و کاربری دستگاه، سایزهای متفاوتی دارند؛ اما متداول‌ترین نمونه‌های آنها با قطرهای ۵۳ میلی‌متر و ۵۸ میلی‌متر تولید می‌شوند. پرتافیلتر ۵۸ میلی‌متری برای دستگاه‌های اسپرسو حرفه‌ای و کافی‌شاپی مناسب‌ترین نوع هستند و تفاوت دیگری بین این دو سایز وجود ندارد؛ چراکه هر دو در هنگام تهیه نوشیدنی، از میزان مناسبی از قهوه استفاده می‌کنند و می‌توانند اسپرسویی عالی و باکیفیتی را عصاره‌گیری نمایند. اساسی‌ترین نکته که در هنگام خرید پرتافیلتر ۵۳ یا ۵۸ میلی‌متری باید به آن دقت داشته‌باشید، سایز و انواع پرتافیلتر متناسب با دستگاه اسپرسوساز شماست؛ زیرا اگر شما سبد ۵۳ میلی‌متری را به‌جای سبد ۵۸ میلی‌متری قرار دهید، به‌ظاهر دستگاه دچار مشکل نمی‌شود؛ اما تمپر دستگاه نمی‌تواند فشرده‌سازی قهوه را به‌خوبی و یکنواخت انجام دهد.
8. روکش لوله بخار اسپرسوساز
این روکش برای جلوگیری از خروج بیهوده بخار و همچنین تمیز و سالم نگهداشتن نوک نازل بخار به‌کار برده می‌شود.
9. هدگروپ اسپرسوساز
هدگروپ در واقع ایستگاه آخر حرکت آب در دستگاه اسپرسوساز است، همه هدگروپ‌ها شامل چهار قسمت اصلی و اساسی از جمله پرتافیلتر، قسمتی برای قفل‌کردن پرتافیلتر، راهی برای فعال‌کردن پمپ و مسیری برای انتقال آب از دیگ به پرتافیلتر هستند.
10. تمپر قهوه اسپرسوساز
برای درست‌کردن قهوه اسپرسوی ایده‌آل، باید دانه‌های قهوه ابتدا به‌خوبی فشرده شوند که این کار توسط یکی از اجزای دستگاه قهوه ساز به نام تمپر انجام می‌گیرد. برای فشرده‌سازی یا همان تمپ‌کردن قهوه، باید ابتدا پودر قهوه را با پیمانه در محفظه قهوه پرتافیلتر بریزید بعد سطح آن را صاف کنید. حالا وقت فشاردادن با تمپر حدود ۱۳ کیلویی است و چون با فشردگی بیش از اندازه پودر قهوه، عبور آب از میان آنها سخت می‌شود و سبب بد طعم شدن و سوختن قهوه می‌گردد و با فشار کمتر از حد نیز قهوه آبکی و بی‌مزه خواهیم داشت و این یعنی پودر قهوه به‌خوبی عصاره‌گیری نشده‌است؛ درنتیجه نباید فشار بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد.
همچنین بخوانید: علت اب نیامدن از اسپرسوساز
11. بورد اسپرسوساز
بورد دستگاه اسپرسوساز از اجزای الکترونیکی است که روی آن قرار دارد. این قطعه انجام تمامی کارهایی که کاربر باید به‌صورت دستی برای تهیه قهوه انجام دهد را به‌صورت کاملاً خودکار به عهده می‌گیرد. باید دقت کرد این قطعه الکترونیکی باید بتواند تمامی مراحل تولید قهوه اسپرسو را بدون کوچک‌ترین خطا پیش ببرد. البته همه دستگاه‌های اسپرسوساز از این قسمت برخوردار نیستند.
12. بسکت پرتافیلتر
بسکت یا همان سبد پرتافیلتر، قسمتی است که به عنوان محل قرار گیری قهوه آسیاب شده عمل می کند و این سبد ها به عنوان یک صفحه ی فیلتر عمل می کنند و در انواع مختلفی از جمله سایز های سینگل و دوبل موجود هستند. سبد پرتافیلتر با استفاده از یک فنر به پرتافیلتر متصل می شود و در جای خود ثابت می ماند. این بسکت نقش بسیار مهمی در فرآیند تهیه اسپرسو دارد. قهوه آسیاب شده در این سبد قرار می گیرد و سپس با استفاده از پرتافیلتر به دستگاه اسپرسوساز متصل می شود. سپس آب داغ با فشار از میان قهوه عبور می کند و اسپرسو استخراج می شود. بنابراین انتخاب سبد مناسب و توجه به کیفیت و اندازه ی آن می تواند تاثیر زیادی بر روی کیفیت و طعم نهایی اسپرسو داشته باشد.
13. واشر گروپ
واشر گروپ یک حلقه ی پلاستیکی بزرگ است که نقش حیاتی در عملکرد دستگاه اسپرسو دارد. این اورینگ پلاستیکی به عنوان یک مهر و موم عمل می کند و از نشت آب هنگام اتصال پرتافیلتر به گروپ جلوگیری می کند. واشر گروپ در شیاری که داخل گروپ طراحی شده قرار می گیرد و ایجاد یک اتصال محکم و بدون نشتی را تضمین می کند. با گذشت زمان و استفاده ی مکرر از دستگاه اسپرسوساز، واشر گروپ ممکن است که دچار فرسودگی و یا آسیب شود که این امر می تواند منجر به نشتی آب از پرتافیلتر شود.
14. فنر پرتافیلتر
فنر پرتافیلتر یکی از اجزای مهم در دستگاه اسپرسوساز است که نقش مهمی در نگهداری و تثبیت سبد پرتافیلتر دارد. این فنر به گونه ای طراحی شده است که سبد پرتافیلتر به راحتی در جای خود قرار گیرد و در هنگام عملیات تهیه قهوه حرکت نکند. فنر پرتافیلتر معمولا به شکل گرد است، اما در برخی از مدل های اسپرسوساز، ممکن است به شکل شش ضلعی با انتهای باز و خمیده باشد. این طراحی خاص به بهبود عملکرد دستگاه و اطمینان از ثبات سبد پرتافیلتر کمک می کند.
15. شیر آب گرم
شیر آب گرم بخشی از دستگاه اسپرسوساز است که از آن آب جوش خارج می شود. این شیر با استفاده از یک دسته یا دکمه فعال می شود و به کاربر اجازه می دهد تا فنجان خود را زیر آب قرار داده و آب جوش مورد نیاز را تحویل بگیرد. این قابلیت برای تهیه نوشیدنی های گرم مانند چای بسیار مفید است.
16. فشار سنج
فشار سنج یکی از اجزای کلیدی برخی از دستگاه های اسپرسوساز است که فشار دیگ بخار و پمپ را اندازه گیری و تنظیم می کند. این ویژگی بیشتر در دستگاه های حرفه ای و تجاری یافت می شود و کمتر در اسپرسوساز های خانگی وجود دارد. فشارسنج به باریستا کمک می کند که فشار مناسب برای استخراج بهینه قهوه را تنظیم کند.
17. پایه دستگاه
پایه دستگاه اسپرسوساز برای نگهداری مطمئن و پایدار این دستگاه ساخته شده است. این پایه از مواد مقاوم و ضد لغزش ساخته می شود تا در هنگام استفاده، دستگاه به صورت محکم و ثابت باقی بماند و از حرکت ناخواسته جلوگیری کند.
18. کلید برق دستگاه
دستگاه های اسپرسوساز و قهوه ساز به یک کلید برق و یا پاور مجهز هستند که برای روشن یا خاموش کردن دستگاه و قابلیت های مختلف آن استفاده می شود. این کلید امکان کنترل سریع و آاسن را دستگاه را برای شما فراهم می کند.
19. سینی آبچکان
شینی آبچکان یکی از بخش های مهم دستگاه اسپرسوساز می باشد که برای نگهداری آب هایی که از دستگاه چکه می کند، استفاده می شود. این سینی به راحتی قابل جدا شدن است، این ویژگی امکان شست و شوی آسان با استفاده از مواد شوینده و آب گرم را فراهم می کند. با تمیز نگهداشتن سینی آبچکان، به بهبود بهداشت و عملکرد و دستگاه کمک می شود و از تراکم چکه های باقی مانده جلوگیری می شود. این ویژگی می تواند تاثیر بسیار زیادی در بهبود کیفیت و طعم قهوه داشته باشد.
20. قطعات یدکی اسپرسوساز
علاوه‌بر قطعات اصلی دستگاه، اسپرسوسازها قطعات یدکی مختلفی نیز دارند. برخی از این قطعات یدکی شامل قسمت‌های مختلف بدنه، موتورها، حسگرها، ترموستات، واشرها، پمپ‌ها، شاور و جا شاوری، خروجی پرتافیلتر، میکروسوئیچ، لوله‌های هیدرولیک مسی، کاردریج المنت گرما، فنرها، کابل‌های اتصال، فیلترها، نشانگرهای سطح آب، بویلر، سبدهای پرتافیلتر، شیر آب و بخار، نازل بخار، سوپاپ‌ها، دسته‌ها و دستگیره‌ها، بورد، تاچ‌پد، پایه‌ها و… می‌شوند.
اجزای دستگاه قهوه ساز و اسپرسو صنعتی چه تفاوتی با خانگی دارد؟
تفاوت اجزای دستگاه قهوه ساز و اسپرسو خانگی و صنعتی به عوامل مختلفی نظیر اندازه، قدرت و عملکرد مورد انتظار بستگی دارد. دستگاه های اسپرسوساز صنعتی به طور کلی دارای قدرت و سرعت بالایی هستند که برای استفاده در آشپزخانه های صنعتی بزرگ و مکان های تجاری مناسب هستند. این دستگاه به دلیل استفاده ی گسترده، معمولا از مواد محکم تری ساخته می شوند که مقاومت لازم را در مقابل استفاده مکرر و در شرایط سخت را فراهم می کنند.
دستگاه های اسپرسوساز خانگی در مقابل این دستگاه های صنعتی، معمولا امکانات کمتری دارند و ساختار آنها ساده تر است. آنها نهایتا برای استفاده ی خانگی یا در مقیاس کمتر مناسب هستند و به دلیل کاربرد های کمتر، از مواد کمتری ساخته شده اند که این ویژگی باعث شده است تا هزینه ی آن نیز نسبت به مدل های صنعتی کمتر باشد. همچنین این دستگاه هزینه نگهداری و تعمیرات بالایی ندارد. دستگاه های اسپرسوساز صنعتی علاوه بر اینکه امکانات تنظیم بیشتری دارند، به کاربر اجازه می دهند تا پارامتر های گوناگونی مثل دمای آب، فشار، زمان استخراج و حجم اسپرسو را تنظیم کنند و همچنین می توانند با شرایط سخت تر و استفاده مداوم تطابق داشته باشد.