امروزه رستورانها و مراکز تهیه غذا از روشهای متنوعی برای ارائه خدمات به مشتریان استفاده میکنند. دو مورد از محبوبترین این روشها، سلف سرویس و بوفه هستند که هر کدام تجربه متفاوتی را برای مشتریان به ارمغان میآورند. سلف سرویس و بوفه نه تنها در نحوه ارائه غذا، بلکه در مدیریت هزینهها، کیفیت سرویس و حتی احساس رضایت مشتریان تفاوتهای زیادی دارند. این مقاله به بررسی دقیق این دو روش پرداخته و تفاوتهای کلیدی میان آنها را توضیح میدهد. اگر شما هم به دنبال یافتن بهترین گزینه برای تجربه غذایی خود هستید، ادامه این مطلب میتواند به شما کمک کند تا با اطلاعات کاملتر و درک بهتری تصمیمگیری کنید.
فهرست مطالب
سلف سرویس چیست؟
در سلف سرویس مشتریان معمولاً به شکل پراکنده به رستوران مراجعه میکنند. همچنین انواع غذا و دسر را در یک فضای مخصوص گرم و سرد کردن غذا به نام بن ماری، در پیش چشم مراجعهکنندگان و مهمانان رستوران قرار میدهند. مراجعهکنندگان نخست، سینی و سرویس قاشق و چنگال خود را در دست گرفته و در حال حرکت باتوجه به نوع غذا، ذائقه و قیمت، غذاهای مورد علاقه خود را انتخاب میکنند. آشپزی که پشت میز کانتر سلف سرویس قرار گرفتهاست، پاسخگوی آنها خواهد بود. در سلف سرویس خدمات با سرعت بالایی انجام میگیرند؛ بهگونهای که مشتریان برای دریافت غذای دلخواه خود، مدت زمان زیادی را صرف نخواهند کرد.
سرو سرویس یا سلف سرویس؟
سرو سرویس و سلف سرویس هردو عبارت درستی می باشند. سرو سرویس به معنای سرویسی است که در آن غذا توسط کارکنان به مشتریان ارئه می شود. سلف سرویس به معنای سرویسی است که مشتریان می توانند خودشان غذا را از روی میز انتخاب و سرو کنند. در ایران عبارت سرو سرویس رایج تر می باشد و بیشتر در رستوران های سنتی استفاده می شود. سلف سرویس بیشتر در فست فود ها و کبابی ها که از تجهیزات فست فود استفاده ی زیادی می شود. همچنین در زبان انگلیسی عبارت table service به معنای سرو سرویس و self service همان سلف سرویس می باشد.
نحوه پذیرایی سلف سرویس ها
رستورانهایی که به روش سلف سرویس از مهمانان خود پذیرایی میکنند، طرفداران بسیاری را به خود اختصاص دادهاند. در واقع قسمتی از خدمات این رستورانها برعهده مهمان میباشد. غذاهای مختلف، نوشیدنیها و پیش غذا در یک محفظه مخصوص قرار میگیرند و مشتریان میتوانند آنها را مشاهده و انتخاب نمایند.
مهمانان پس از انتخاب غذا یا پیش غذای مورد علاقه خود، به صندوق مراجعه میکنند و مبلغ آن را پرداخت مینمایند. سپس در سالن غذای خود را میل خواهند کرد. باتوجه به اینکه اکثر رستورانها روش سنتی را در پیش گرفتهاند؛ اما سلف سرویس را میتوانید در شهرهای مختلف شاهد باشید. در شهرهایی که رفت و آمد توریست و مسافر زیاد است، بهروز بودن رستورانها و جلب رضایت مشتری بسیار اهمیت دارد. سرعت عمل در این رستورانها بسیار بالا میباشد. معمولاً خدمات آنها بهگونهای هستند که مشتری با اتلاف وقت مواجه نخواهد شد.
منوی سلف سرویس
در منوی سلف سرویس فرد میتواند از بین غذاهایی که وجود دارند، تنها یک غذا را انتخاب کرده و در انتها مبلغ آن را پرداخت کند.
همچنین بخوانید: تفاوت کترینگ با رستوران
بوفه چیست؟
در روش پذیرایی بوفه، هدف اصلی جلب رضایت مشتری و مهمان است و تامین غذا و عرضه آن در درجه دوم قرار دارند. در بوفه میبایست برای این امر، تجهیزات رستوران و امکانات ویژهای فراهم باشد. بوفه برای پذیرایی در جشنها و مراسماتی که تعداد مهمانان زیاد است، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین کانتر گرم و سرد به کار نمیرود؛ بلکه ظروف مجلل و شکیلی روی میزهای بهخصوصی همراه با تزئینات زیبا، به کار گرفته میشوند. مهمانها در بوفه میتوانند بهدلخواه هر حجمی از غذا را میل کنند و این امر سبب میگردد تا از اسراف جلوگیری شود.
نحوه پذیرایی بوفه ها
بوفه یکی از روشهای پذیرایی در رستوران است که مخصوص جشنها و مناسبتهای ویژه میباشد که مهمانان زیادی در آن حضور مییابند. در واقع بوفه سبک مجلل و پیشرفتهتر سلف سرویس است. در بوفه غذا را در ظروفی میریزند که بسیار خاص هستند و آنها را روی میزهای زیبایی میچینند. مهمانان پس از پرداخت مبلغی خاص، میتوانند به هر میزانی که میخواهند از غذاها و نوشیدنیها استفاده کنند. مهمترین نکتهای که در بوفه وجود دارد، رضایت مشتریان و مهمانها است و قبل از انتخاب غذا، میزان هزینه بهوسیله نرم افزار محاسبه شده و میبایست پرداخت گردد.
منوی بوفه یعنی چه؟
در واقع منوی بوفه شکلی از پذیرایی است که غذاهای زیادی را در یک فضای عمومی میچینند. در این منو همه مهمانان بر سر میز بوفه حاضر میشوند و غذای مورد علاقه خود را انتخاب میکنند و مجدداً به میز خود بازمیگردند. برای وعدههای صبحانه هم رستورانها و هتلها در صورت ازدیاد تعداد مهمانان، از این روش پیروی میکنند. درواقع بوفه یک روش از پذیرایی است که در آن انواع غذاها به تعداد قابل توجهی در یک مکان عمومی یا اتاقی چیده میشوند. در این نوع سرو، مهمانان به محل سرو غذا میروند، غذاهای مورد نظر خود را انتخاب میکنند و سپس به میز خود باز میگردند. این روش، برای مواقعی که تعداد میهمانان زیاد است و تعداد کافی از کارکنان برای سرو غذا فراهم نیست، راهحلی موثر است. بوفهها معمولاً در اماکنی با تعداد بالای میهمان مانند هتلها یا رستورانها استفاده میشوند.
منوی بوفه و منوی انتخابی دو نوع اصلی از سرو غذا در رستورانها و هتلها میباشند. در منوی بوفه، غذاها در یک مکان عمومی در کنار هم قرار میگیرند و مهمانان میتوانند از میان گزینههای مختلفی که در اختیارشان قرار گرفته، انتخاب کنند. از سوی دیگر، در منوی انتخابی، غذا یا غذاهایی که پیشخدمت تعیین کرده است، در بشقاب جداگانه بر روی میز مهمان قرار میگیرد. تفاوت اصلی بین این دو نوع پذیرایی در روش سرو غذا است. در منوی بوفه، مهمانان خودشان از بین غذاهای موجود انتخاب میکنند، در حالی که در منوی انتخابی، غذاها توسط پیشخدمت برای مهمانان تعیین شده و سرو میشوند. علاوه بر این تفاوت اصلی، دیگر تفاوتهایی نیز میتوان در نحوه پذیرایی، انتخابات غذایی، قیمت، و ارائه خدمات مشاهده کرد. به طور معمول، منوی بوفه به مهمانان انعطاف بیشتری در انتخاب غذاها و همچنین تجربهی یک بوفه متنوع و غنی میدهد. از طرف دیگر، منوی انتخابی معمولاً شامل غذاهایی است که به صورت تخصصی توسط سرآشپز یا تیم آشپزخانه انتخاب شده و به مهمانان ارائه میشود، با این حال، انتخابات محدودتری دارد.
بنابراین، این دو نوع پذیرایی، هر یک با ویژگیها و تجربیات منحصر به فرد خود، برای مهمانان جذابیتهای خاصی دارند و بسته به نیازها و سلیقههای شخصی، انتخاب میشوند. در بسیاری از هتلها در ایران، صبحانه به صورت بوفه ارائه میشود. این امر به دلیل جلوگیری از هزینههای اضافی برای میزبان است. هزینهٔ صبحانه بوفه از قبل در هزینهٔ اقامت در نظر گرفته شده و میزبان را به هیچ محدودیت مالی در این زمینه تحت فشار نمیاندازد. اما در صورت کمبود میهمانان، اغلب هتلها صبحانه را به صورت سرو از طریق پیشخدمتهایشان در اتاقها ارائه میدهند.
مزایا و ویژگی های استفاده از بوفه
- در بوفه شما میتوانید به مشتریان زیادی با کمترین کارکنان، سرویسدهی نمایید؛ در نتیجه در حقوق و دستمزد صرفهجویی زیادی میشود.
- بوفه به شما این امکانات را میدهد که غذا در آشپزخانه رستوران به سرعت جابهجا شود.
- یکی دیگر از مزایای بوفه پذیرایی گارسون از مهمانان و قرار دادن غذاها روی میز است.
- از دیگر مزایای بوفه، رسمی بودن پذیرایی است. در اینجا غذای اصلی و دسر در ظروف شکیلی سرو میشوند.
- با پرداخت مبلغی مشخص، میتوانید از هر غذایی به میزان دلخواه استفاده کنید. در واقع در رستوران بوفه با پرداخت یک مبلغ مشخصی میتوانید به همه غذاهای منو دسترسی داشته باشید.
- یکی دیگر از مزایای بوفه آمادهبودن غذا است. در بوفه غذاها از قبل آماده شدهاند. در واقع نیازی نیست که در انتظار غذا بمانید. به محض ورود میتوانید از غذاهایی که پیشاپیش تهیه شدهاند، استفاده کرده و از خود پذیرایی نمایید.
- یکی دیگر از مزایای بوفه، کاهش اسراف است. در بوفه شما میتوانید از هر غذایی به اندازه مصرف خود بردارید. همچنین میتوانید از غذای مورد علاقه خود، بیشتر بکشید و غذایی را که چندان به آن علاقهمند نیستید را کمتر میل نمایید.
معایب رستوران بوفه
- اگر جزء افراد کم غذا بهحساب میآیید، معمولاً بوفه برای شما گران تمام میشود؛ چراکه حجم غذای آمادهشده زیاد میباشد و شما میتوانید مقدار کمی از آنها را میل کنید. معمولاً استفاده از بوفه برای افراد پرخور، مفید خواهد بود.
- در صورتی که به تزئین غذا اهمیت میدهید، بوفه برای شما مناسب نخواهد بود؛ چراکه باید بشقاب را خودتان بچینید.
- به علت مراجعه بسیاری از افراد به غذاهای بوفه، ممکن است نظافت بهخوبی رعایت نشود.
- در رابطه با تازه بودن غذاهای بوفه رستوران باید بیان کرد که بهدلیل تهیه غذاها در حجم بالا، مقادیر اضافی غذاها ممکن است برای روز بعد نیز مورد استفاده قرار گیرند. در نتیجه تازگی غذا از بین خواهد رفت.
- غذاهای پرطرفدار بوفه معمولاً در مدت زمان کوتاهی به اتمام میرسند و در صورت عدم توانایی رستوران در شارژ مجدد آنها، شاید نتوانید غذاهای مورد علاقه خود را امتحان کنید.
چرا به رستوران بوفه برویم؟
معمولاً رستوران بوفه به رستورانی گفته میشود که مشتری میتواند بهصورت سلف سرویس، غذاهای مختلفی که در پیشخوان قرار داده شدهاند را انتخاب کرده و میل نماید. این وعده غذایی میتواند صبحانه، شام یا ناهار باشد. در بعضی از رستورانها در بوفه تنها سوپ، سالاد و دورچین سرو میگردند. از مزایای مراجعه به بوفه میتوان به وجود تنوع زیاد در غذاها اشاره کرد. اگر قصد سفارش غذا بهصورت منو را داشتهباشید، بیشتر از یک الی دو نوع غذا را نمیتوانید انتخاب کنید.
اما پس از پرداخت مبلغی مشخص، در بوفه میتوان از همه غذاهای منو استفاده کرد. بنابراین تنوع غذایی بوفه فرصتی مناسب برای امتحان غذاهایی است که تاکنون از منو انتخاب نکردهاید. با پرداخت هزینهای ثابت میتوانید حجم زیادی غذا را میل نمایید؛ حتی این امکان وجود دارد که به دفعات بتوانید از غذاها میل کنید و از اسراف نیز جلوگیری خواهد شد. یکی دیگر از دلایل مراجعه به بوفه، آمادهبودن غذاها از قبل است؛ در این صورت نیازی نیست منتظر آماده شدن غذا بمانید.
ناهار بوفه یعنی چی
بوفه به یک وعده غذایی گفته میشود که در آن انواع غذاها به صورت سلف سرویس در ظروف جداگانه چیده شده و شما میتوانید به مقدار دلخواه از هر کدام بردارید و میل کنید. ناهار بوفه به طور خاص به وعده ناهار اشاره دارد که در آن رستوران یا محل مورد نظر، انواع غذاهای گرم و سرد، پیش غذا، سالاد، دسر و نوشیدنی را به صورت بوفه ارائه میدهد.
تجهیزات مورد نیاز برای سلف سرویس و بوفه
رستوران دارای تجهیزات متفاوتی میباشد که تجهیزات سلف سرویس و بوفه قسمتی از راهاندازی یک رستوران ایدهآل میباشند. از تجهیزات مورد نیاز می توان به ظرف بن ماری و یخچال ایستاده اشاره کرد. در واقع تجهیزات سلف سرویس مربوط به خدماتی میشوند که فعالیت آنها توسط خود مشتری انجام میگیرند که در هردو از سینی سلف سرویس و همچنین برای پخت انواع خورشت و پلو از اجاق گاز صنعتی استفاده می شود. تجهیزات خط سرویس میتوانند هم در زمینه خدمات و سرو غذا و هم در زمینه خدمات دیگر باشند. معمولاً در رستورانهایی که سلف سرویس انجام میگیرد، منوی کاملی در اختیار مشتری قرار داده میشود تا مشتری بتواند با سلیقه و ذائقه خود غذای مورد علاقه خود را انتخاب کند.
کباب پز گازی استیل 90 سانتی دهنه 40
تومان6,500,000کباب پز 1 متری دهنه 40 شعله برنر استیل
تومان18,500,000سینی ساندویچی سایز 2 استیل لبه بلند
بنماری استیل 1/2 عمق 20 بادرب
تومان1,380,000سینی ساندویچی سایز 4
کباب پز 14 سیخ دادلیسان
تومان1,950,000میز سلف سرویس
معمولاً در همه ی رستورانها در منوی سلف سرویس هیچگونه محدودیتی برای انتخاب غذا وجود ندارد و مشتری میتواند هر کدام از غذاهای موجود در منو را که مورد علاقه او است، انتخاب کند و سفارش دهد. تنها چیزی که باعث نگرانی مشتریان میشود قیمت نهایی و صورتحساب غذا خواهد بود. اکثر رستورانها دارای تجهیزات تقریباً یکسانی هستند و هر رستورانی تنها این تجهیزات را بهصورت شخصیسازی شده در میآورد. رستورانهای سلف سرویس معمولاً تجهیزات متفاوتی دارند که به آن تجهیزات خط سلف سرویس میگویند.
همچنین بخوانید: تفاوت فود کورت و فودهال
کانتر گرم و سرد
نگهداری از مواد غذایی به گونهای که همواره بتوان تازگی آن را حفظ کرد، معمولاً از دغدغههای صاحبان رستورانها میباشد. استفاده از یخچالهای متفاوت برای تازه نگهداشتن مواد غذایی نشان دهنده اهمیت تازه نگه داشتن مواد غذایی و طعم نهایی غذا است. کانتر سرد و گرم به نحو احسنت میتواند از طعم و عطر غذاهای سرد و گرم نگهداری کند.
کانتر قاشق و چنگال
یکی دیگه از تجهیزات سلف سرویس که بسیار مهم میباشد، کانتر قاشق و چنگال است. نحوه سرو غذا اهمیت زیادی در جلب رضایت مشتری دارد. در صورت درست نبودن نحوه سرو غذا و مطلوب نبودن آن، معمولاً مشتریان رضایت کافی را نخواهند داشت. کانتر قاشق و چنگال وسیلهای بسیار مهم میباشد که این وسیله برای حفظ بهداشت معمولاً از ورق استنلس ضدخش ساخته میشود و نمای خارجی آن نیز استیل است.
نحوه افزایش سود در سلف سرویس و بوفه
برای بالا رفتن سود و درآمد در سلف سرویس، باید نکاتی را رعایت کرد که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم.
استفاده از نرمافزار حسابداری
یکی از راههایی که میتوان درآمد را در رستوران افزایش داد، استفاده از نرم افزارهای حسابداری است که میتوان از این طریق به مقدار سود رستوران پی برد. با وارد کردن جزئیات هزینهها در داخل این نرم افزارها، در خواهید یافت که چه چیزی بیشترین سود را برای شما داشته و بیشترین درآمد شما از کدام قسمت تامین شدهاست.
افزایش فروش
یکی از مهمترین قدمها برای بالابردن سود، افزایش فروش است. شما باید تمام تلاش خود را بکنید تا با کمک روشهای جدید بازاریابی و جذب مشتری، بتوانید افراد زیادی را به رستوران خود بکشانید. همچنین کیفیت غذا نیز در جذب مشتری و بالا رفتن سود اهمیت زیادی دارد؛ زیرا اگر کیفیت غذا پایین باشد یا در ازای پرداخت وجه، غذا از کیفیت خوبی برخوردار بناشد، بدون شک سیستم بازاریابی هم جوابگو نخواهد یود.
کاهش هزینههای رستوران
یکی دیگر از راههایی که سود شما را در رستوران بالاتر میبرد، کم کردن هزینههای رستوران است. شما به عنوان صاحب رستوران باید حسابهای رستوران و دخل و خرج را به خوبی بررسی کنید تا بتوانید از هزینهها بکاهید. در این مسیر باید دقت کنید که کمکردن هزینهها باعث پایینآمدن کیفیت غذای شما نشود؛ زیرا مشتریان خود را از دست خواهید داد.
خرید و استفاده از لوازم ضروری
در زمان راهاندازی رستوران ممکن است در شروع کار با لیستی از تجهیزات مورد نیاز برای برپا کردن رستوران مواجه شوید. اگر بتوانید با یک شخص صاحب تجربه در این مسیر مشورت کنید، در خواهید یافت که یک سری از وسایلی که در لیست قرار دادهاید، ضروری نمیباشند.
چند نکته مهم هنگام رفتن به رستوران بوفه
- اگر تزئین غذا برایتان مهم است، بوفه برای شما گزینه مناسبی نخواهد بود؛ زیرا در اینجا خودتان باید غذا را سرو کنید.
- باید بدانید که در بوفه مشتریان میتوانند تنها یکبار بر سر هر غذا حاضر شوند. آداب غذا خوردن حکم میکند تا از دستمالی کردن غذا خودداری نمایید و بهداشت را رعایت کنید. مثلاً ملاقه را برای بو کردن غذا تا نزدیک بینی خود نبرید.
- اگر از بشقابی برای غذایی استفاده کردهاید و میخواهید غذای دیگری را تست نمایید، سعی کنید آن بشقاب را کنار بگذارید و از بشقاب جدید استفاده کنید.
- از مواد غذایی مقدار مناسبی برای خود بکشید؛ زیرا حجم معده هر شخصی با دیگری فرق میکند. از مقدار کم شروع کنید و اگر مایل به خوردن بیشتر بودهاید مجدداً از آن غذا بکشید.
- در صف منظم و مرتب حرکت کنید و از قبل غذای خود را انتخاب نمایید.
- بالای سر فردی که در حال ریختن غذا است، نایستید؛ زیرا این کار دور از ادب میباشد و احتمال برخورد بشقابها با یکدیگر را بهوجود میآورد.
- مواد غذایی را با دست خود نکشید. از چنگالها یا وسیلهای که برای گرفتن غذا قرار داده شدهاند، استفاده کنید.
- این نکته را باید بدانید که در بوفه شما میتوانید هر مقدار غذایی را که میخواهید بخورید؛ اما نمیتوانید هیچکدام از غذاها را با خود ببرید.
تفاوت منو بوفه با سلف سرویس
پذیرایی در سلف سرویسها بهسرعت انجام میگیرد و خدمات و سرویس پذیرایی بهصورت ساده ارائه داده میشوند. در واقع پذیرایی در سلف سرویسها بهگونهای است که انواع غذاها و نوشیدنیها درون کانترهایی قرار میگیرند که دارای سیستم گرم یا سرد به نام بنماری هستند. مهمانان بهصورت خطی پس از برداشتن ظروف مورد نیاز خود حرکت میکنند. سرو غذا بهوسیله آشپز انجام میشود. در انتهای خط یک صندوق وجود دارد که مهمانان باید صورت حساب خود را بپردازند.
در حالی که در بوفه، تعداد مهمانان زیاد پذیرایی انجام میشوند و دیگر از کانتر گرم و سرد خبری نیست. معمولاً در بوفه از ظروف شیک و مجلل به نام چفینگ دیش استفاده میکنند. مهمانان میتوانند از غذا به اندازه نیاز و میلشان بکشند و از اسراف جلوگیری نمایند. در منوی بوفه معمولاً تعداد پیش خدمتها کمتر از پیش خدمتهای منوی سلف سرویس میباشد. در منوی سلف سرویس اغلب غذا همراه با تزئين است؛ اما در منوی بوفه این امر مشاهده نخواهد شد.
تفاوت سلف سرویس بوفه و سلف سرویس
تفاوت بین بوفه و سلف سرویس این است که در سلف سرویس مقدار و میزان یک پرس غذایی که مشتری انتخاب میکند، از قبل تعیینشده میباشد؛ اما در بوفه مشتری میتواند با پرداخت مبلغ ثابتی به هر اندازهای که دوست دارد از غذاها استفاده کند. در سلف سرویس مشتریان پس از دریافت غذای خود و در پایان، باید وجه را پرداختکرده و غذا را روی یکی از میزها گذاشته و مشغول صرف آن شوند؛ اما در بوفه میتوانید به هر اندازهای که میخواهید از غذاها و نوشیدنیهایی که روی میز قرار گرفتهٔاند، استفاده کنید. در اینجا مهمترین تفاوت بوفه و سلف سرویس را بیان میکنیم.
نحوه پرداخت صورتحساب
یکی از مهمترین تفاوتهایی که بین سلف سرویس و بوفه وجود دارد این است، افرادی که به سلف سرویس مراجعه میکنند یا مهمان رستوران هستند در هنگام وارد شدن نخست باید مبلغ را پرداخت کنند و پس از آن میتوانند غذای خود را میل نمایند. در حالی که بوفه اینگونه نبوده و مهمانان قبل از اینکه صورتحساب را پرداخت نمایند، میتوانند از سرویس رستوران بهرهمند شوند.
میزان و حجم غذا
مورد مهم دیگری که بهعنوان تفاوت بین سلف سرویس و بوفه مطرح میگردد، میزان و حجم غذا میباشد. در سلف سرویس مقدار یک پرس غذا از قبل مشخص شدهاست و در واقع میتوان گفت مهمانان نمیتوانند بیشتر از یک پرس غذا میل کنند؛ اما در بوفه مهمانان میتوانند در ازای پرداخت یک مبلغ ثابت هر اندازه از غذاهایی که دوست دارند، میل کنند.